第十六讲:无穷级数

第十六讲:无穷级数

一、常数项级数的概念与性质

  1. 概念:给定一个数列 ​ u_1, u_2, \cdots, u_n, \cdots ,将其各项用加号连起来得到记号

    \sum_{n=1}^{\infty} u_n,

    称作无穷级数,其中 ​ u_n 叫作该级数的通项。

    ​ u_n 是常数,则称 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 为常数项无穷级数,简称常数项级数。

    记部分和为

    S_n = u_1 + u_2 + \cdots + u_n,

    ​ S_n 为级数的部分和,​\{S_n\} 为部分和数列。

  2. 等比级数

    a_n = a q^{n-1}, \quad S_n = \frac{a(1-q^n)}{1-q} \quad (a \neq 0)
    S_n = \begin{cases} \text{发散}, & |q| > 1 \\ \text{收敛,其和为 } \frac{a}{1-q}, & |q| < 1 \end{cases}
  3. 性质

    • 考虑级数 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n​\sum_{n=1}^{\infty} v_n 均收敛,则任意常数 ​a, b,有

      \sum_{n=1}^{\infty} (au_n + bv_n) \text{ 收敛 } \quad (\text{分配律})
      \sum_{n=1}^{\infty} (au_n \pm bv_n) = a \sum_{n=1}^{\infty} u_n \pm b \sum_{n=1}^{\infty} v_n
    • 改变级数任意有限项,不会改变该级数的敛散性。

    • 收敛级数的项任意加括号后所得的新级数仍收敛,且其和不变(结合律)。

      • ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 收敛,则

        \sum_{n=1}^{\infty} (u_{2n-1} + u_{2n}) = (u_1 + u_2) + (u_3 + u_4) + \cdots

        也收敛。

      • 若加括号后得到的新级数发散,则原级数必然发散。

    • ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 收敛,则

      \lim_{n \to \infty} u_n = 0

二、级数敛散性的判别方法

  1. 正项级数及其敛散性判别

    • ① 收敛原则:正项级数 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 收敛的充要条件是它的部分和数列 ​\{S_n\} 有界。
    • ② 比较判别法
      • 给出两个正项级数 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n​\sum_{n=1}^{\infty} v_n,如果从某项起有 ​u_n \leq v_n 成立,则
        • ​\sum_{n=1}^{\infty} v_n 收敛,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 也收敛;
        • ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 发散,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} v_n 也发散。
    • ③ 比值判别法(极限形式)
      • 给出两个正项级数 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n​\sum_{n=1}^{\infty} v_n,若 ​v_n \neq 0 (​n = 1, 2, \cdots),且

        \lim_{n \to \infty} \frac{u_n}{v_n} = A \quad (u_n, v_n \text{ 都趋于 } 0)
        • ​A = 0,当 ​\sum_{n=1}^{\infty} v_n 收敛时,​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 也收敛;
        • ​A = +\infty,当 ​\sum_{n=1}^{\infty} v_n 发散时,​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 也发散;
        • ​A = C \neq 0,则具有相同敛散性。
    • ④ 比值判别法(达朗贝尔判别法)
      • 给出一个正项级数 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n,如果

        \lim_{n \to \infty} \frac{u_{n+1}}{u_n} = p,

        那么- 若 ​p < 1,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 收敛;

        • ​p > 1,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 发散;
        • ​p 不存在或 ​p = 1,则无法使用比值判别法。
    • ⑤ 根值判别法(柯西判别法)
      • 给出一个正项级数 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n,如果

        \lim_{n \to \infty} \sqrt[n]{u_n} = p,

        那么- 若 ​p < 1,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 收敛;

        • ​p > 1,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 发散;
        • ​p = 1,则无法判断。
    • ⑥ 积分判别法
      • ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 为正项级数,若存在 ​(1, +\infty) 上单调减少的非负连续函数 ​f(x),使得 ​u_n = f(n),则级数 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 与反常积分 ​\int_1^{+\infty} f(x) \, dx 的敛散性相同。
  2. 交错级数及其敛散性判别

    • 若级数各项正负相间出现,则称这样的级数为交错级数,一般为

      \sum_{n=1}^{\infty} (-1)^{n-1} u_n = u_1 - u_2 + u_3 - u_4 + \cdots

      其中,​u_n > 0 (​n = 1, 2, \cdots)

    • 莱布尼茨判别法

      • 对于交错级数 ​\sum_{n=1}^{\infty} (-1)^{n-1} u_n,若 ​u_n > 0,且 ​\lim_{n \to \infty} u_n = 0,则该级数收敛。
      • ​u_n 无单调性,无法推出发散。
  3. 任意项级数及其敛散性判别(绝对值审敛法)

    • 若级数各项可正、可负、亦可为零,则称这样的级数为任意项级数,写为 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n

    • 给出任意项级数的每一项加上绝对值,写成 ​\sum_{n=1}^{\infty} |u_n|,这样就使得 ​|u_n| \geq 0,成了正项级数。它叫做原级数 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 的绝对值级数。

    • 定义 1:设 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 为任意项级数,若 ​\sum_{n=1}^{\infty} |u_n| 收敛,则称 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 绝对收敛。

    • 定义 2:设 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 为任意项级数,若 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 收敛,但 ​\sum_{n=1}^{\infty} |u_n| 发散,则称 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 条件收敛。

      • ​\sum_{n=1}^{\infty} |u_n| 收敛,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 必收敛;
      • ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n​\sum_{n=1}^{\infty} v_n 均绝对收敛,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} (u_n \pm v_n) 也绝对收敛;
      • ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n​\sum_{n=1}^{\infty} v_n 中有一个绝对收敛,另一个条件收敛,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} (u_n \pm v_n) 条件收敛;
      • ​\sum_{n=1}^{\infty} |u_n| 条件收敛,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 可能绝对收敛,也可能条件收敛;
      • ​\sum_{n=1}^{\infty} |u_n| 发散,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 发散;
      • ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n^2 收敛,则 ​\sum_{n=1}^{\infty} u_n 绝对收敛。
      • ​\sum_{n=1}^\infty u_n 收敛,则​\sum_{n=1}^\infty(-1)^n\frac{u_n}{n}\text{ 不定}

三、幂级数及其收敛域

1. 概念

1.1 函数项级数

设函数列 ​\{u_n(x)\} 定义在区间 ​I 上,称 ​u_1(x) + u_2(x) + \cdots + u_n(x) + \cdots 为定义在区间 ​I 上的函数项级数,记为 ​\sum_{n=1}^\infty u_n(x)。当 ​x 取确定的值 ​x_0 时,​\sum_{n=1}^\infty u_n(x_0) 成为常数项级数 ​u_n(x_0)

1.2 幂级数

​\sum_{n=0}^\infty u_n(x) 的一般项 ​u_n(x)​x​n 次幂函数,即 ​u_n(x) = a_n x^n​u_n(x) = a_n (x - x_0)^n,则称 ​\sum_{n=0}^\infty u_n(x) 为幂级数,其一般形式为:

\sum_{n=0}^\infty a_n (x - x_0)^n = a_0 + a_1 (x - x_0) + a_2 (x - x_0)^2 + \cdots,

其中 ​a_n (n = 0, 1, 2, \dots) 为幂级数的系数。

1.3 收敛点与发散点

若给定 ​x_0 \in I,有 ​\sum_{n=0}^\infty u_n(x_0) 收敛,则称点 ​x_0 为函数项级数 ​\sum_{n=0}^\infty u_n(x) 的收敛点;否则称为发散点。

1.4 收敛域

幂级数 ​\sum_{n=0}^\infty u_n(x) 的所有收敛点的集合称为它的收敛域。

2. 阿贝尔定理

当幂级数 ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n 在点 ​x = x_1 (x_1 \neq 0) 处收敛时,对于满足 ​|x| < |x_1|​x,幂级数绝对收敛;对于满足 ​|x| > |x_1|​x,幂级数发散。

3. 收敛半径

​R > 0 满足条件:① 当 ​|x| < R 时,​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n 绝对收敛;② 当 ​|x| > R 时,​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n 发散,则称 ​R 为幂级数 ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n 的收敛半径,区间 ​(-R, R) 为幂级数 ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n 的收敛区间。

对于 ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n,当 ​x = 0 时,幂级数总是收敛。

若在 ​x_1 处条件收敛,则 ​R = |x_1 - x_0|

4. 收敛域的求法

1 对于不缺项幂级数 ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n

收敛半径的求法
​\lim_{n \to \infty} \left| \frac{a_{n+1}}{a_n} \right| = P​\lim_{n \to \infty} \sqrt[n]{|a_n|} = P,则收敛半径 ​R = \begin{cases} \frac{1}{P}, & P \neq 0 \text{ 且 } P \neq +\infty \\ +\infty, & P = 0 \\ 0, & P = +\infty \end{cases}

收敛域与收敛半径
判断 ​x = R 处的收敛性。

2 对于缺项幂级数或一般项级数 ​\sum_{n=0}^\infty u_n(x)

① 加绝对值,即写成 ​\sum |u_n(x)|
② 用正项级数的比值(或根值)判别法,求出收敛区间(令 ​\lim_{n \to \infty} \frac{|u_{n+1}(x)|}{|u_n(x)|} < 1​\lim_{n\to\infty}\sqrt[n]{\left|u_{n}\left(x\right)\right|}<1)。
③ 单独讨论端点。

四、幂级数和函数

1. 概念

在收敛域上,记 ​S(x) = \sum_{n=0}^\infty u_n(x),并称 ​S(x)​\sum_{n=0}^\infty u_n(x) 的和函数。

2. 运算法则

幂级数 ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n​\sum_{n=0}^\infty b_n x^n 的收敛半径分别记为 ​R_a​R_b

  • ​k\sum_{n=0}^{\infty}a_{n}x^{n}=\sum_{n=0}^{\infty}ka_{n}x^{n},|x|<R_{a}
  • ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n + \sum_{n=0}^\infty b_n x^n = \sum_{n=0}^\infty (a_n + b_n) x^n, ​|x| < \min\{R_a, R_b\}
  • ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n \cdot \sum_{n=0}^\infty b_n x^n = \sum_{n=0}^\infty \left( \sum_{k=0}^n a_k b_{n-k} \right) x^n, ​|x| < \min\{R_a, R_b\}

3. 恒等变形方程

  1. 通项、下标一起变:​\sum_{n=k}^{\infty}a_{n}x^{n}=\sum_{n=k+l}^{\infty}a_{n-l}x^{n-l}
  2. 只变下标不变通项:​\sum_{n=k}^{\infty}a_{n}x^{n}=a_{k}x^{k}+a_{k+1}x^{k+1}+\cdots+a_{k+l-1}x^{k+l-1}+\sum_{n=k+l}^{\infty}a_{n}x^{n}
  3. 只变通项不变下标:​\sum_{n=k}^{\infty}a_{n}x^{n}=x^{l}\sum_{n=k}^{\infty}a_{n}x^{n-l}
3.1 直接逐个计算
3.2 利用已知幂级数展开
  • ​\ln(1+x) = \sum_{n=1}^\infty (-1)^{n-1} \frac{x^n}{n}, \quad -1 < x \leq 1
  • ​\arctan x = \sum_{n=0}^\infty (-1)^n \frac{x^{2n+1}}{2n+1}, \quad -1 \leq x \leq 1
  • ​e^x = \sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!}, \quad -\infty < x < +\infty
  • ​\frac{e^x + e^{-x}}{2} = \sum_{n=0}^\infty \frac{x^{2n}}{(2n)!}, \quad -\infty < x < +\infty
  • ​\cos x = \sum_{n=0}^\infty (-1)^n \frac{x^{2n}}{(2n)!}, \quad -\infty < x < +\infty
  • ​\frac{e^x - e^{-x}}{2} = \sum_{n=0}^\infty \frac{x^{2n+1}}{(2n+1)!}, \quad -\infty < x < +\infty
  • ​\sin x = \sum_{n=0}^\infty (-1)^n \frac{x^{2n+1}}{(2n+1)!}, \quad -\infty < x < +\infty

4. 性质

4.1 幂级数 ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n 的和函数 ​S(x) 在其收敛域 ​I 上连续
4.2 幂级数 ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n 在其收敛域 ​I 上可积,且有逐项积分公式
\int_0^x S(t) \, dt = \int_0^x \left( \sum_{n=0}^\infty a_n t^n \right) \, dt = \sum_{n=0}^\infty \left( \int_0^x a_n t^n \, dt \right) = \sum_{n=0}^\infty \frac{a_n}{n+1} x^{n+1}.

与原级数有相同的收敛半径,但收敛域可能扩大。

4.3 可导,且有逐项求导公式
S'(x) = \left( \sum_{n=0}^\infty a_n x^n \right)' = \sum_{n=1}^\infty n a_n x^{n-1}, \quad |x| < R.

五、函数展开成幂级数

1. 概念

1.1 泰勒级数

1.2 麦克劳林级数

2. 方法

2.1 直接逐个计算

2.2 利用已知幂级数展开

3. 公式

  • ​\ln(1+x) = \sum_{n=1}^\infty (-1)^{n-1} \frac{x^n}{n}, \quad -1 < x \leq 1
  • ​\arctan x = \sum_{n=0}^\infty (-1)^n \frac{x^{2n+1}}{2n+1}, \quad -1 \leq x \leq 1
  • ​e^x = \sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!}, \quad -\infty < x < +\infty
  • ​\frac{e^x + e^{-x}}{2} = \sum_{n=0}^\infty \frac{x^{2n}}{(2n)!}, \quad -\infty < x < +\infty
  • ​\cos x = \sum_{n=0}^\infty (-1)^n \frac{x^{2n}}{(2n)!}, \quad -\infty < x < +\infty
  • ​\frac{e^x - e^{-x}}{2} = \sum_{n=0}^\infty \frac{x^{2n+1}}{(2n+1)!}, \quad -\infty < x < +\infty
  • ​\sin x = \sum_{n=0}^\infty (-1)^n \frac{x^{2n+1}}{(2n+1)!}, \quad -\infty < x < +\infty

4. 性质

  1. 幂级数 ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n 的和函数 ​S(x) 在其收敛域 ​I 上连续

  2. 幂级数 ​\sum_{n=0}^\infty a_n x^n 在其收敛域 ​I 上可积,且有逐项积分公式

    \int_0^x S(t) \, dt = \int_0^x \left( \sum_{n=0}^\infty a_n t^n \right) \, dt = \sum_{n=0}^\infty \left( \int_0^x a_n t^n \, dt \right) = \sum_{n=0}^\infty \frac{a_n}{n+1} x^{n+1}

    与原级数有相同的收敛半径,但收敛域可能扩大。

  3. 可导,且有逐项求导公式

    S'(x) = \left( \sum_{n=0}^\infty a_n x^n \right)' = \sum_{n=1}^\infty n a_n x^{n-1}, \quad |x| < R

    收敛半径相同,收敛域可能变小

5. 重要展开式

  1. ​e^x = \sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!} = 1 + x + \frac{x^2}{2!} + \cdots + \frac{x^n}{n!} + \cdots, \quad -\infty < x < +\infty
  2. ​\frac{1}{1-x} = \sum_{n=0}^\infty x^n = 1 + x + x^2 + \cdots, \quad |x| < 1
  3. ​\frac{1}{1-x} = \sum_{n=0}^\infty x^n = 1 + x + x^2 + \cdots, \quad |x| < 1
  4. ​\ln(1+x) = \sum_{n=1}^\infty (-1)^{n-1} \frac{x^n}{n} = x - \frac{x^2}{2} + \frac{x^3}{3} - \cdots, \quad -1 < x \leq 1
  5. ​-\ln(1-x) = \sum_{n=1}^\infty \frac{x^n}{n}, \quad -1 < x < 1
  6. ​\sin x = \sum_{n=0}^\infty (-1)^n \frac{x^{2n+1}}{(2n+1)!} = x - \frac{x^3}{3!} + \cdots, \quad -\infty < x < +\infty
  7. ​\cos x = \sum_{n=0}^\infty (-1)^n \frac{x^{2n}}{(2n)!} = 1 - \frac{x^2}{2!} + \cdots, \quad -\infty < x < +\infty
  8. ​(1+x)^\alpha = 1 + \alpha x + \frac{\alpha(\alpha-1)}{2!} x^2 + \cdots,\quad \begin{cases}x\in(-1,1),\alpha\leq1 \\x\in(-1,1],-1<\alpha<0 \\x\in[-1,1],\alpha>0且\alpha\notin N_{*} \\x\in(-\infty,+\infty),\alpha\in N_{*} &\end{cases}
  9. ​\frac{1}{(1-x)^2} = \sum_{n=1}^\infty n x^{n-1}, \quad -1 < x < 1

六、傅里叶级数

1. 周期为 ​2L 的傅里叶级数

设函数 ​f(x) 是周期为 ​2L 的周期函数,且在 ​[-L, L] 上可积,则称

a_n = \frac{1}{L} \int_{-L}^L f(x) \cos \frac{n\pi x}{L} \, dx \quad (n = 0, 1, 2, \dots)
b_n = \frac{1}{L} \int_{-L}^L f(x) \sin \frac{n\pi x}{L} \, dx \quad (n = 1, 2, \dots)

​f(x) 的以 ​2L 为周期的傅里叶系数。称级数

\frac{a_0}{2} + \sum_{n=1}^\infty \left( a_n \cos \frac{n\pi x}{L} + b_n \sin \frac{n\pi x}{L} \right)

​f(x) 的以 ​2L 为周期的傅里叶级数,记作

f(x) \sim \frac{a_0}{2} + \sum_{n=1}^\infty \left( a_n \cos \frac{n\pi x}{L} + b_n \sin \frac{n\pi x}{L} \right) = S(x)

2. 狄利克雷收敛定理

​f(x) 是以 ​2L 为周期的周期函数,如果在 ​[-L, L]​f(x) 满足:
① 连续或只有有限个第一类间断点;
② 至多只有有限个不可去间断点,
​f(x) 的傅里叶级数在 ​[-L, L] 上处处收敛,记其和函数为 ​S(x)。即

S(x) = \begin{cases} f(x), & x \text{ 连续点} \\ \frac{f(x+0) + f(x-0)}{2}, & x \text{ 间断点} \\ \frac{f(L-0) + f(-L+0)}{2}, & x = \pm L \end{cases}

3. 正弦级数和余弦级数

① 当 ​f(x) 为奇函数时,其展开式是正弦级数

f(x) \sim \sum_{n=1}^\infty b_n \sin \frac{n\pi x}{L}.

② 当 ​f(x) 为偶函数时,其展开式是余弦级数

f(x) \sim \frac{a_0}{2} + \sum_{n=1}^\infty a_n \cos \frac{n\pi x}{L}.

4. 只在 ​[0, l] 上有定义的函数的正弦级数和余弦级数展开

(1) 周期奇延拓与正弦级数展开

① 周期奇延拓

​f(x) 定义在 ​[0, l] 上,令

F(x) = \begin{cases} f(x), & 0 < x \leq l \\ -f(-x), & -l \leq x < 0 \\ 0, & x = 0 \end{cases}

再令 ​F(x)​2l 为周期的周期函数。

② 正弦级数展开

f(x) \sim \sum_{n=1}^{\infty} b_n \sin \frac{n\pi}{l} x, \quad x \in [0, l]

其中

b_n = \frac{2}{l} \int_0^l f(x) \sin \frac{n\pi}{l} x \, dx.

(2)周期偶延拓与余弦级数展开

① 周期偶延拓

​f(x) 定义在 ​[0, l] 上,令

F(x) = \begin{cases} f(x), & 0 \leq x \leq l \\ f(-x), & -l \leq x < 0 \end{cases}

​F(x) 为以 ​2l 为周期的周期函数。

② 余弦级数展开

f(x) \sim \frac{a_0}{2} + \sum_{n=1}^{\infty} a_n \cos \frac{n\pi}{l} x, \quad x \in [0, l]

其中

a_0 = \frac{2}{l} \int_0^l f(x) \, dx,
a_n = \frac{2}{l} \int_0^l f(x) \cos \frac{n\pi}{l} x \, dx.

第十六讲:无穷级数
http://localhost:8090//archives/di-shi-liu-jiang-wu-qiong-ji-shu-yi-ji-shu-lian-san-xing
作者
ZephyrSky
发布于
2025年04月09日
许可协议